بیماری های رایج بوقلمون
عدم تشخیص به موقع بیماری‌ها در بوقلمون خسارت‌های زیادی را برای شما به بار خواهد آورد و میزان تلفات به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد.
آشنایی با انواع بیماری‌ها، علائم، راه‌های پیشگیری و درمان می‌تواند خسارت‌های ناشی از بیماری‌ها را به حداقل برساند.
در انتهای این مقاله، که به بررسی انواع بیماری‌های رایج بوقلمون پرداخته ایم، شما با انواع بیماری‌ها و علائم آنها آشنا شده و راه‌های پیشگیری و درمان آنها را خواهید آموخت. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
مرسوم‌ترین بیماری‌های بوقلمون
بیماری‌های زیادی وجود دارد که بوقلون‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد اما در این مقاله رایج‌ترین بیماری‌های بوقلمون را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- ورم صورت (زکام عفونی یا کوریزای بوقلمون)
- نیوکاسل
- کانیبالیسم (همخواری)
- مارک
- کوکسیدیوز (اسهال خونی)
ورم صورت (زکام عفونی یا کوریزای بوقلمون)
کوریزا یکی از شایع‌ترین بیماری‌های بوقلمون است و عامل آن یک باکتری به نام هموفیلوس گالینارم می‌باشد. بیماری کوریزا یک بیماری حاد تنفسی است که به سرعت قابل انتشار می‌باشد. این بیماری می‌تواند از طریق آب آشامیدنی که توسط ترشحات پرنده بیمار، آلوده شده انتقال یابد. از دیگر عوامل انتقال بیماری باد می‌باشد. باد قادر است باکتری را بیشتر از یک کیلومتر انتقال دهد.
بیماری کوریزا در فصول سرد سال و همچنین شرایط نامساعد تهویه‌ای و درجه حرارت بالا ظاهر می‌شود و یک دوره 24 الی 48 ساعته نهفته دارد.
بیماری کوریزا یا ورم صورت دارای علائم و نشانه‌های زیادی است که تشخیص آن را آسان نموده است، از مهمترین علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ورم ملتحمه چشم همراه با ریزش اشک
- تجمع ترشحات سفید رنگ و پنیری در حفره چشم
- بی اشتهایی و کاهش مصرف آب
- پرهای خونی کثیف (به علت پاک کردن بینی با پرها)
- تورم صورت و چشم‌ها
- اسهال و بی‌تابی
- جیغ کشیدن و تکان دادن سر
- ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در سر و صورت
- در نهایت غلیظ شدن ترشحات چشم باعث به هم چسبیدن پلک‌ها می‌شود
با توجه به اینکه بوقلمون های بهبود یافته به صورت ناقل و منبع آلودگی باقی می‌مانند باید پرنده‌های جدید از این بوقلمون‌ها دور نگه داشته شوند. برای پیشگیری از بیماری کوریزا رعایت موارد زیر می‌تواند موثر واقع شود:
- استفاده از تهویه مناسب در سالن پرورش بوقلمون
- نظافت و ضدعفونی دوره‌ای سالن
- اطمینان از آب و غذای سالم و کافی
- استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها جهت تقویت بوقلمون‌ها
- جلوگیری از مرطوب و خیس شدن بستر
- رعایت اصول بهداشتی و کنترل رفت و آمدها به مرغداری
- ایمن سازی با استفاده از واکسن کوریزای عفونی
برای درمان کوریزا استفاده از سولفاتیازول به نسبت 5 گرم در 1 کیلو دان به مدت 5 الی 10 روز بسیار موثر است.
مخلوط سولفامیدها با استرپتومایسین، سولفادیمیدین، سولفاکلرپیریدازین، اسپکتینومایسین، تتراسایکلین و اریترومایسین نیز در درمان بیماری کوریزا بسیار موثر می‌باشد. مقدار و نحوه تجویز باید با نظر دامپزشک انجام شود.
جهت خرید دستگاه جوجه کشی خانگی و صنعتی روی لینک زیر کلیک کنید.
نیوکاسل
بیماری نیوکاسل از بیماری‌های شایع در بوقلمون‌ها می‌باشد، این بیماری ویروسی به شدت مسری است و آمار تلفات بالایی نیز دارد.
این بیماری می‌تواند از طریق هوا، آب آشامیدنی آلوده، جابجایی وسایل و تجهیزات آلوده بین مزارع و فارم‌ها و … انتقال پیدا کند.
بیماری نیوکاسل ممکن است در برخی از بوقلمون‌ها علائمی نداشته باشد و فقط با انجام آزمایش قابل تشخیص باشد. در حالت کلی نیوکاسل دارای علائم عمومی زیر می باشد:
- بی حالی
- نفس نفس زدن
- خارج شدن مایع یا ترشحات از دهان
- لرزش سر و عضلات
- پیچش گردن
- فلجی یک بال و یک پا
جهت پیشگیری از بیماری نیوکاسل در بوقلمون قرنطینه و واکسینه کردن مرتب و دقیق زیر نظر دامپزشک الزامی است.
به علت ویروسی بودن این بیماری درمان خاصی برای آن وجود ندارد، اما می‌توان از درمان‌های حمایتی همانند مصرف مولتی ویتامین و مولتی الکترولیت ها بهره برد.
ضدعفونی نمودن دان، هوا و آب و کاهش موارد استرس‌زا در گله نیز کمک شایانی به کنترل بیماری می‌کند.
تجویز آنتی بیوتیک توسط دامپزشک می تواند طی 3 الی 5 روز از شدت بیماری بکاهد.
همخواری (کانیبالیسم)
کانیبالیسم یا همخواری یک عارضه عصبی و پرخاشگرانه در طیور می‌باشد که در آن پرنده شروع به نوک زدن به پرندگان کناری خود کرده و آنها را زخمی می‌نماید. این رفتار رفته‌رفته با افزایش استرس میان پرندگان به تمامی گله تعمیم می یابد و باعث افزایش تلفات می گردد.
عوامل تنش‌زا مانند تراکم جمعیت، نور زیاد، کم بودن دانخوری و آبخوری و … در ایجاد کانیبالیسم نقش عمده‌ای را دارد.
برای پیشگیری از کانیبالیسم کنترل عوامل تنش‌زا و استرس‌زا بسیار موثر است. تراکم استاندارد، کنترل شرایط دمایی، در دسترس بودن آب و دان کافی و تغذیه مناسب می‌تواند از بروز کانیبالیسم جلوگیری نماید.
در صورت مشاهده همخواری در بوقلمون‌ها باید هرچه سریعتر عامل تنش‌زا شناسایی و دفع شود.
مارک
بیماری مارک یک بیماری ویروسی از نوع ویروس تبخال می‌باشد. زمانی که پرنده‌ای به این ویروس آلوده شد تا آخر عمرش این ویروس در بدنش باقی خواهد ماند. این بیماری به راحتی می‌تواند از طریق تنفس به تمامی گله منتقل شود.
بیماری مارک دارای علائمی به شرح زیر می باشد:
- فلج شدن در پاها، بالها و گردن
- مردمک چشم غیر عادی
- عنبیه چشم خاکستری
- اختلال بیماری
- ایجاد تومور در فولیکول‌های پر پرنده و روی اندام‌های داخلی
جهت پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون به طور 100 درصد موثر نیست! بهترین روش جهت پیشگیری از بیماری مارک، نظافت و ضدعفونی سالن پرورش و تمیز و استریل نگه داشتن محیط آبخوری و دانخوری می باشد. همچنین افزودن سرکه سیب، سیر و پودر پروبیوتیک به جیره غذایی باعث افزایش قدرت سیستم دفاعی بوقلمون‌ها می‌شود.
بیماری مارک درمان خاصی ندارد، اما تغذیه مناسب و تقویت سیستم ایمنی شانس بیشتری برای زنده ماندن بوقلمون‌ها می‌دهد.
اسهال خونی (کوکسیدیوز)
کوسیدیوز یا اسهال خونی یکی از مهمترین بیماری‌های گوارشی در بوقلمون می‌باشد. این بیماری باعث اشکال در هضم و جذب خوراک، اسهال و اختلال در رشد شده و زمینه ساز درگیر شدن پرنده با انواع عفونت‌ها مانند آنتریت نکروتیک می‌شود.
اسهال، کاهش اشتها، کم آبی بدن، بی حالی و ظاهر سرد از علائم بیماری ساهال خونی به شمار می روند.
خورده شدن اوسیست‌های عفونی توسط بوقلمون‌ها دلیل اصلی ایجاد بیماری کوکسیدیوز می‌باشد. با آزاد شدن اسپوروزوییت درون اوسیست‌ها در داخل معده، حمله به سلول های موکوس گوارشی شروع شده که در نهایت باعث آسیب دیدن و از بین رفتن سلول‌های معده میزبان می‌شود.
غالباً برای درمان کوکسیدیوز از داروهای سولفامیدی قوی یا آمپرولیوم استفاده می‌شود که معمولا موثر واقع می‌گردد. نحوه و مقدار مصرف باید طبق تجویز پزشک یا بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده آن باشد.
سخن پایانی
در این مقاله انواع بیماری‌های شایع در بوقلمون، علائم، پیشگیری و درمان هر کدام را توضیح دادیم. همانطور که در متن مقاله نیز مشاهده نمودید در برخی موارد درمان قطعی وجود ندارد و بهترین راه پیشگیری از ابتلای گله به بیماری‌ها می‌باشد.
