شناخت اجزای سازنده گیربکس خودرو 

1. شفت ورودی (Input Shaft)
2. کلاچ‌های تورک (Torque Convertor Clutches)
3. کلاچ‌های باند (Bands)
4. چرخ دنده (Planetary Gear Set)
5. شفت خروجی (Output Shaft)
6. پمپ روغن (Oil Pump)
7. کلاچ ترمز (Brake Clutch)
8. سولنوئید‌های الکترونیکی (Electronic Solenoids)
9. کامپیوتر گیربکس (Transmission Control Module)
10. خنک کننده روغن گیربکس (Transmission Cooler)

شفت ورودی گیربکس 

شفت ورودی (Input Shaft) در گیربکس خودرو، شفتی است که به وسیلهٔ موتور به گیربکس وصل می‌شود و چرخش این شفت، توان موتور را به گیربکس منتقل می‌کند. شفت ورودی در گیربکس اتوماتیک دارای تعداد دنده‌های ثابتی نیست و با توجه به سرعت خودرو و تحمل ظرفیت گیربکس، تعداد دنده‌ها تغییر می‌کند. همچنین، شفت گیربکس در گیربکس‌های اتوماتیک تورک کانورتر از تورک کانورتر گذر می‌کند تا توان موتور را به چرخاندن پمپ روغن و تأمین روغن مورد نیاز گیربکس برای کارکرد صحیح و بهینهٔ آن، منتقل کند.

کلاچ‌های تورک گیربکس

در گیربکس اتوماتیک، کلاچ‌های تورک (Torque Converter Clutches) برای اتصال و جدا کردن تورک کانورتر به شفت ورودی گیربکس استفاده می‌شوند. تورک کانورتر یک قطعه مرکب است که اجزای مختلفی دارد و برای انتقال توان موتور به گیربکس، از تفاوت سرعت دو جزء خود استفاده می‌کند. در واقع، تورک کانورتر با تحلیل کردن تورک موتور به گیربکس، توان موتور را افزایش می‌دهد و برای کارکرد صحیح گیربکس، کلاچ‌های تورک به کار می‌روند.

وظیفهٔ کلاچ‌های تورک این است که با اتصال به شفت ورودی گیربکس، مانع از گردش آزاد تورک کانورتر شده و موجب افزایش بازدهی سیستم شود. به عبارت دیگر، با فشردن کلاچ‌های تورک، تورک کانورتر درون گیربکس قفل می‌شود و تمام توان موتور به صورت مستقیم به گیربکس منتقل می‌شود. این کار منجر به کاهش مصرف سوخت و افزایش سرعت خودرو می‌شود.

کلاچ‌های باند

کلاچ‌های باند (Band Clutches) نیز به عنوان یکی از اجزای گیربکس اتوماتیک بکار می‌روند. این کلاچ‌ها از نوع حلقه‌ای هستند و برای محدود کردن حرکت دو موجودیت مجزا در گیربکس به‌کار می‌روند.

کلاچ‌های باند به طور معمول برای تغییر دنده‌ها به کار می‌روند. در هر دنده، یک کلاچ باند به عنوان قفل تنظیم شده است و با ترمز کردن آن، گردش آزاد قطعه مورد نظر در لوازم گیربکس متوقف می‌شود. این کار به این دلیل انجام می‌شود که در هر دنده، یک شافت مخصوص وجود دارد که باید با دوران درست، قابلیت انتقال توان را به چرخ‌ها داشته باشد. با قفل کردن کلاچ باند، این شافت مورد نظر غیر قابل حرکت می‌شود و توان موتور به صورت مستقیم به چرخ‌ها منتقل می‌شود.

علاوه بر این، کلاچ‌های باند برای تثبیت خودرو نیز به کار می‌روند. به عنوان مثال، در حالتی که خودرو در حال حرکت به پایین در شیبی است، کلاچ باند برای مانع شدن حرکت خودرو به سمت پایین فشار داده می‌شود. در این حالت، چرخ‌های پشتی خودرو به سمت پایین کشیده نمی‌شوند و حرکت خودرو در شیب متوقف می‌شود.

چرخ دنده گیربکس چیست؟

چرخ دنده، به انگلیسی Planetary Gear Set یا به اختصار PGS، به عنوان یکی از اجزای گیربکس اتوماتیک شناخته می‌شود. این سیستم شامل سه دنده است که به وسیله یک حلقه مشترک متصل شده‌اند. چرخ دنده یا PGS در اصطلاحات فنی به عنوان “دنده‌های ستاره‌ای” نیز شناخته می‌شوند.

از چرخ دنده در گیربکس اتوماتیک برای تولید نسبت‌های سرعت مختلف استفاده می‌شود. در این سیستم، یک دنده مرکزی به عنوان دنده اصلی شناخته می‌شود که به دو دنده دیگری به نام دنده‌های ستاره‌ای متصل شده است. یک دنده ستاره‌ای به عنوان دنده ورودی و دنده دیگر به عنوان دنده خروجی شناخته می‌شود.

با حرکت دادن دنده ورودی، حرکت به دو دنده ستاره‌ای منتقل می‌شود و با چرخش آن‌ها، نسبت دوران دنده خروجی به دنده ورودی تعیین می‌شود. با ترکیب چندین چرخ دنده، نسبت‌های سرعت مختلف در گیربکس تولید می‌شوند که باعث امکان تغییر دنده به صورت خودکار می‌شود.

شفت خروجی (Output Shaft)

شفت خروجی یا Output Shaft در گیربکس اتوماتیک، شفتی است که بر روی آن نیروها و گشتاورهای تولید شده توسط گیربکس اتوماتیک به چرخ‌های موتور انتقال داده می‌شود. بعد از اینکه تنظیمات دنده اتوماتیک به صورت خودکار یا دستی انجام شده، سیگنال‌های الکتریکی از گیربکس به شفت خروجی انتقال داده می‌شوند که باعث تنظیم سرعت خودرو و تحویل نیرو به چرخ‌ها می‌شود.

شفت خروجی به شکل یک شفت تکه‌ای در گیربکس اتوماتیک قرار دارد که با بخشی از سیستم گیربکس و با اتصال به دنده‌های مختلف، نسبت سرعت و گشتاور را به چرخ‌های خودرو منتقل می‌کند. در برخی از خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک، شفت خروجی با کمک یک مفصل در جلوی آن قرار می‌گیرد تا بتواند حرکات بالا و پایین بدنه خودرو را جذب کند و از خستگی و آسیب دیدگی آن جلوگیری کند.

پمپ روغن (Oil Pump)

پمپ روغن در گیربکس اتوماتیک، برای چرخاندن روغن گیربکس و تأمین فشار مناسب برای تمامی اجزای داخلی آن، به‌کار می‌رود. هدف اصلی پمپ روغن در گیربکس اتوماتیک، جلوگیری از آسیب به اجزای داخلی گیربکس ناشی از اصطکاک و سایش است.

پمپ روغن برای عملکرد خود، نیاز به نیروی مکانیکی دارد. در گیربکس اتوماتیک، پمپ روغن از طریق شفت ورودی گیربکس که به موتور متصل است، با سرعت چرخش آن چرخانده می‌شود. با چرخاندن پمپ روغن، روغن از مخزن به داخل گیربکس جابجا می‌شود و پس از تمرکز در فیلتر روغن، به اجزای دیگر گیربکس منتقل می‌شود. همچنین، پمپ روغن می‌تواند بخشی از سیستم خنک کننده گیربکس نیز باشد، زیرا با چرخاندن روغن، حرارت از اجزای گیربکس جذب و به خنک کننده منتقل می‌شود.

عدم عملکرد صحیح پمپ روغن می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در گیربکس اتوماتیک شود، بنابراین تعمیر و نگهداری منظم آن ضروری است.

کلاچ ترمز گیربکس چیست؟

کلاچ ترمز (Brake Clutch) یکی از اجزای مهم در گیربکس اتوماتیک است که برای تعویض دنده و تثبیت آن در جای خود استفاده می شود. این کلاچ‌ها با کمک هیدرولیک یا با استفاده از الکترومغناطیس کنترل می شوند. هنگامی که یک کلاچ ترمز در گیربکس اتوماتیک تحریک می شود، اتصال بین طبقات دنده‌ای که به آن متصل است و شفت خروجی گیربکس قطع می شود و تنها طبقه‌ای که با آن کلاچ ترمز بسته شده است، با شفت خروجی اتصال پیدا می کند. این کلاچ‌ها به عنوان یک سیستم ترمز برای متوقف کردن چرخ‌های خودرو در صورت نیاز نیز استفاده می شوند.

سولنوئید‌های الکترونیکی گیربکس

سولنوئیدهای الکترونیکی (Electronic Solenoids) گیربکس، برای کنترل جریان روغن هیدرولیک در گیربکس اتوماتیک استفاده می شوند. این سولنوئید‌ها شامل یک المان الکترومغناطیسی هستند که با اعمال جریان الکتریکی به آن، میدان مغناطیسی را تولید می‌کنند و بر این اساس جریان روغن در سیستم هیدرولیک تنظیم می‌شود.

سولنوئیدهای الکترونیکی برای کنترل اجزای مختلف گیربکس مورد استفاده قرار می‌گیرند، به عنوان مثال برای کنترل ترمز کلاچ‌ها، تغییر مسیر جریان روغن و کنترل فشار و دبی جریان روغن در سیستم.

با توجه به استفاده گسترده از تکنولوژی های الکترونیکی در گیربکس اتوماتیک، سولنوئیدهای الکترونیکی از اهمیت بالایی برخوردار هستند و هرگونه خرابی و نقص در این اجزا ممکن است منجر به مشکلات جدی در عملکرد گیربکس شود.

کامپیوتر گیربکس

کامپیوتر گیربکس یا Transmission Control Module (TCM) یک قطعه الکترونیکی است که مسئول کنترل و مدیریت گیربکس اتوماتیک خودرو است. این دستگاه با دریافت اطلاعات از حسگرهای مختلف مانند سرعت خودرو، دور موتور، موقعیت پدال گاز و فشار ترمز، تصمیم می‌گیرد که چه گیربکسی باید برای شرایط فعلی به کار گرفته شود. به علاوه، TCM نیز وظیفه انتقال دستورات به اجزای مختلف گیربکس مانند کلاچ‌ها، سولنوئید‌ها و پمپ روغن را بر عهده دارد. با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده، TCM تلاش می‌کند بهینه‌ترین کارکرد گیربکس را در هر شرایط فراهم کند، که منجر به بهبود کارایی و سوخت‌صرفی خودرو می‌شود.

خنک کننده روغن گیربکس

خنک کننده روغن گیربکس یک قطعه مهم در سیستم گیربکس اتوماتیک خودرو است که برای خنک کردن روغن گیربکس و حفظ دمای مناسب آن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که خودرو حرکت می‌کند و گیربکس فعال می‌شود، روغن گیربکس بسیار گرم می‌شود و اگر در دمای بالایی به حرکت ادامه دهد، ممکن است باعث آسیب به اجزای داخلی گیربکس شود. خنک کننده روغن گیربکس با کمک یک سیستم خنک کننده، به دمای مناسب رساندن روغن کمک می‌کند و از آن جلوگیری می‌کند که روغن به دمای بالا برسد و مشکلاتی ایجاد کند.

این قطعه به صورت یک اسپیرالی بر روی لوله های روغن گیربکس نصب می‌شود و روغن گیربکس از طریق آن جریان داده می‌شود. خنک کننده روغن گیربکس می‌تواند به دو صورت هوا خنک کن و مایع خنک کن عمل کند. در خنک کننده هوایی، هوای سرد به کمک فن خنک کننده، بر روی یک لوله سیمی دائره‌ای تزریق می‌شود و روغن گیربکس از طریق لوله درونی این سیم خنک می‌شود. در خنک کننده مایع، روغن گیربکس از طریق یک رادیاتور جداگانه از روغن موتور خنک می‌شود. تمامی قطعات گیربکس اتوماتیک و دستی انواع خودروها را می توانید از بازار آنلاین لوازم یدکی خودرو اتوموبی تهیه نمائید.