سگ بوردر کولی در سال ۲۰۲۰ به عنوان باهوش‌ترین نژاد سگ در دنیا انتخاب شده؛ این سگ زیبا فوق‌العاده باهوش و پرانرژیه و یه سگ خانوادگی محبوبه. اما نگهداری از نژاد Border به شرایط خاصی نیاز داره و به هرکسی توصیه نمی‌شه. در این مقاله قراره نژاد سگ بردر کولی رو معرفی کنیم و بهتون بگیم نگهداری از این سگ برای چه کسانی مناسب‌تره.
فهرست مطالب
- تاریخچه نژاد بردر کلی | Border collie
- خلق و خو و مشخصات سگ بردر کولی
- ویژگی‌های ظاهری و مشخصات سگ بردر کولی
- شرایط نگهداری سگ برد کولی
- بهترین تغذیه و رژیم غذایی برای این سگ چیه؟
- بیماری‌های نژادی بوردر کولی
- آیا تربیت سگ بوردر کالی سخته؟
- رابطه Border Collie با بچه‌ها و حیوانات دیگه چطوریه؟
- نژاد بوردر کالی برای چه کسانی مناسب نیست؟
تاریخچه نژاد بردر کلی | Border collie
نژاد بوردر کالی از ابتدا برای چوپانی و مراقبت از گله‌های دام به وجود اومده و از گذشته‌های دور در بریتانیا به عنوان سگ گله نگهداری می‌شدن.
در اون زمان سگهای گله به خاطر محافظت از گله، دارایی ارزشمندی به حساب میومدن و به همین دلیل هم با ترکیب نژادهای مختلف سعی می‌کردن بهترین سگهای چوپان رو به وجود بیارن. جالبه بدونید نام این سگها براساس منطقه‌ای که توش به وجود اومدن گذاشته می‌شد؛ مثل سگ چوپان ولش، سگ چوپان شمالی، هایلند کولی و اسکاچ کولی.
سگ بردر کولی در قرن ۱۸ در منطقه مرزی (Border) انگلیس و اسکاتلند به وجود اومده و به خاطر همین هم بهش بوردر کالی می‌گن. کلمه کولی یا کالی (Collie) هم در لهجه و گویش اسکاتلندی به معنی سگ گله و چوپانه.
در قرن ۱۹ میلادی نژاد بوردر کالی در بین نجیب‌زادگان انگلیسی به شدت محبوب شد و ازش برای نگهبانی و مراقبت از گله استفاده می‌شد.
در حال حاضر، نژاد بوردر کولی به خاطر قابلیت‌های بالایی که داره همچنان به عنوان سگ کاری و چوپان استفاده میشه؛ اما در کنارش به عنوان سگ خانگی هم محبوبیت زیادی پیدا کرده.
سگ بوردر کولی به خاطر هوش بالا و آموزش‌پذیری خوبش در ماموریت‌های پلیس، تجسس بمب و همینطور امداد و نجات هم استفاده میشه. در ضمن اگه به این سگ آموزش‌های لازم داده بشه به عنوان سگ راهنمای نابینایان هم میتونه خیلی مفید باشه.
در سال ۱۹۹۵ نژاد بوردر کلی توسط موسسه معتبر کنل کلاب آمریکا در دسته سگهای گله (Herding Dogs) به رسمیت شناخته شد.
خلق و خو و مشخصات سگ بردر کولی
این نژاد فوق العاده باهوش و هشیار، پرانرژی و پرتحرکه. بوردر کولی به خاطر هوش بالاش خیلی زود یاد می‌گیره و اتفاقا چالش بزرگ صاحبان این سگ اینه که همیشه باید چیز جدید بهش یاد بدن و ذهنش رو فعال نگه دارن.
سگ بوردر کالی از اون سگهایی نیست که همش رو مبل لم بدن! یادتون نره که این نژاد در اصل سگ چوپان بوده و کل روز مشغول دویدن و مراقبت از گوسفندها بوده.
این سگ به تحرک و فعالیت بدنی نسبتا زیاد و بیشتر از همه به یه شغل! نیاز داره تا هم انرژی فیزیکیش تخلیه بشه و هم از نظر ذهنی سرگرم و مشغول باشه!
بردر کالی‌ها اگه به اندازه کافی تحرک نداشته باشن زود کلافه و بی حوصله می‌شن و ممکنه دچار انواع مشکلات رفتاری مثل پارس کردن، چاله کنی و دنبال کردن ماشین‌ها، حیوانات و حتی بچه‌ها (به یاد دوران چوپانی) بشن.
این سگ همه حرفش اینه که یه چیزی بدین من ازش مراقبت کنم!
به همین دلیل علاوه بر اینکه سگ نگهبان خوبیه، خودش تمایل زیادی به مراقبت و محافظت از بچه‌های کوچیک داره! با تربیت صحیح می‌تونید بوردر کالی‌تون رو به یه سگ نگهبان یا حتی پرستار بچه وظیفه‌شناس و مهربون تبدیل کنید.
ویژگی‌های ظاهری و مشخصات سگ بردر کولی
بوردر کولی سگی با جثه متوسط و اندامی بسیار متناسب و ورزیده است. این سگ در عین حال که سگ قدرتمندیه، چابکی و سرعت عمل بسیار بالایی هم داره.
- قد سگ نر بین ۴۸-۵۶ سانتی‌متر و سگ ماده ۴۶-۵۳ سانتی‌متره.
- وزن سگ نر ۱۴۰۲۰ کیلوگرم و سگ ماده ۴۶-۵۳ کیلوگرمه.
رنگ‌بندی نژاد بردر کلی
این سگهای زیبا در رنگهای مختلفی وجود دارن که البته سگ دو رنگ سیاه و سفید از همه شهرت بیشتری داره.
ترکیب رنگهای این نژاد عبارتند از:
- مشکی با/بدون لکه‌های سفید
- حنائی و سفید
- تک رنگ
- دو رنگ (سیاه و سفید، قهوه‌ای و سفید و …)
- سه رنگ (ترکیب سیاه، سفید و قهوه‌ای، خاکستری، حنائی)
- و خاکستری
عمر سگ بوردر کولی چقدره؟
هرچند عمر سگ به عوامل زیادی مثل نحوه نگهداری، تغذیه و … بستگی داره؛ اما به طور کلی اگه از این نژاد خوب مراقبت بشه ۱۰-۱۷ سال (میانگین ۱۲ سال) میتونه زندگی کنه.
شرایط نگهداری سگ برد کولی
بردر کولی‌ها فوق العاده پرانرژی هستن و به فعالیت و تمرین بدنی زیادی نیاز دارن.
اونا عاشق دویدن هستن و بهترین حالت براشون اینه که صاحبشون بهشون یه شغل و وظیفه مشخص بده؛ این شغل میتونه مراقبت از گله یا حتی بازی فِچ و برگردوندن توپ پیش شما باشه!
سگ بوردر کولی با اینکه سگ سازگاریه اما بیشتر مناسب مناطقیه که علاوه بر حیاط بزرگ، دسترسی به فضای باز و طبیعت هم وجود داشته باشه تا بتونه توش بدوه و حسابی فعالیت و جست و خیز کنه. مناطق ییلاقی، باغ یا خونه حومه شهر یا حیاط بزرگ، مزرعه و … برای زندگی این سگ پرانرژی خیلی عالی هستن.
البته فقط محیط زندگی بزرگ و حیاط واسه این سگ کافی نیست و لازمه صاحبش هم وقت کافی برای سگش بذاره و با انواع فعالیت‌های و بازی‌های مختلف انرژی فیزیکی و ذهنی سگش رو تخلیه کنه
میزان مراقبت از موها
موهای زیبا و چندرنگ این نژاد به مراقبت خیلی زیادی نیاز نداره. بوردر کالی‌ها پوششی دولایه دارن: پوشش بیرونی که نیمه بلنده و نسبتا زبر و ضخیمه و پوشش زیری که کوتاهتر و نرمتره. هر دو لایه بسیار متراکم و پرپشت هستن و در برابر تغییرات آب و هوا از سگ محافظت می‌کنن.
هفته‌ای ۱-۲ بار شانه کردن و برس کشیدن موها با برس مناسب میتونه به سلامت و حفظ ظاهر زیبای موهای سگ و از بین بردن گره و گرد و غبار کمک کنه.
این سگ دوبار در سال دچار ریزش موی شدیدی میشه. در این دوران، شانه کردن روزانه میتونه از ریخته شدن موها در سطح خونه جلوگیری کنه.
آیا میشه این نژاد رو تو آپارتمان نگهداری کرد؟
راستش نگهداری این سگ پرانرژی و فعال تو آپارتمان خیلی توصیه نمی‌شه؛ چون انرژی بالایی داره و به فعالیت و جست و خیز زیادی نیاز داره. در ضمن، زندانی کردن این سگ تو یه حیاط خلوت کوچیک هم اصلا کار اخلاقی و انسانی نیست.
بهترین محیط زندگی برای این سگ یه حیاط بزرگ و همینطور امکان دویدن و فعالیت بدنی نسبتا بالا در فضای بازه.
البته فقط به شرطی که صاحبش وقت کافی برای سگش بذاره و هرروز اون رو برای پیاده‌روی و دویدن بیرون ببره میشه این سگ زیبا رو داخل آپارتمان هم نگهداری کرد.
بهترین تغذیه و رژیم غذایی برای این سگ چیه؟
این سگ خیلی پرانرژی و فعاله و انرژی روزانه‌ش رو باید از غذاش به دست بیاره؛ به همین دلیل لازمه به این سگ غذایی باکیفیت و مقوی بدین. مقدار روزانه غذای سگ بردر کولی به عواملی مثل وزن، سن، وضعیت سلامتی و میزان فعالیت بستگی داره و در این مورد بهتره با دامپزشک مشورت کنید.
اما به طور کلی ۱.۵-۲ پیمانه غذای خشک سگ باکیفیت در روز برای بوردر کالی مناسبه که توصیه میشه در دو وعده بهش داده بشه.
اگر دوست دارید برای سگتون غذای خونگی درست کنید حواستون باشه که مقدار و ترکیبات غذای خونگی حتما باید بالانس شده باشه. در غیر این صورت غذایی که به سگتون می‌دین نه تنها براش کافی و مفید نیست، بلکه در درازمدت باعث مشکلات سلامتی زیادی برای سگتون میشه.
با مشورت با دامپزشکان پت پرس و دریافت برنامه غذایی اختصاصی که باتوجه به شرایط سگتون تنظیم شده می‌تونید با خیال راحت برای سگتون آشپزی کنید.
بیماری‌های نژادی بوردر کولی
نژاد بوردر کالی به طور کلی نژاد قوی و سالمی محسوب میشه؛ اما این نژاد هم سایر نژادهای سگ بیشتر در معرض ابتلا به برخی بیماریها قرار داره.
فراهم کردن شرایط نگهداری مناسب، تغذیه کافی، آگاهی از نشونه‌ها و علائم بیماری‌های سگ و همینطور چکاپ و معاینه منظم دامپزشک میتونه به پیشگیری از این بیماریها کمک زیادی بکنه.
برخی از بیماری‌های رایج در این نژاد عبارتند از:
- صرع و تشنج
- مشکلات چشمی مثل آتروفی شبکیه
- دیابت
- هیپ دیسپلازی یا دررفتگی مفصل ران
- بی‌‌اختیاری ادرار
- انواع آلرژی و حساسیت
آیا تربیت سگ بوردر کالی سخته؟
باهوش‌ترین سگ دنیا مطمئنا مشکلی در فهمیدن منظور شما نداره و به همین خاطر هم بسیار تربیت‌پذیره.
می‌گن این سگ انقدر باهوشه که حتی با کوچکترین اشاره صاحبش، حرکت دست، سوت زدن یا حتی بالا بردن ابرو متوجه منظورش میشه و سریع اون کار رو انجام می‌ده.
در ضمن این سگ از راضی کردن صاحبش خوشحال میشه و همین موضوع تربیتش رو راحتتر هم می‌کنه.
اما مثل تمام سگهای باهوش، تربیت بوردر کالی هم ممکنه برای افراد تازه‌کار و بی‌تجربه کمی چالش‌برانگیز باشه. این سگ اگه صاحب باتجربه‌ای نداشته باشه ممکنه از هوشش علیه شما استفاده کنه و لجباز و کله شق بشه.
به همین دلیل لازمه از همون تولگی و روزی که سگ وارد خونه میشه تربیتش رو شروع کنید و قبل از هرچیز فرمانبرداری و اطاعت کردن رو بهش آموزش بدین.
بهترین روش برای تربیت بوردر کالی استفاده از تشویق و تاییدیه مثبت است؛ به هیچ وجه در تربیت این سگ (و هیچ سگ دیگه‌ای) از تنبیه بدنی، داد زدن و دعوا کردن استفاده نکنید!
بوردر کولی نژاد پرانرژی و بازیگوشیه و زود با همه دوست میشه؛ البته به شرطی که از تولگی خوب اجتماعیش کنید و تا جایی که می‌تونید با سگها و حیوانات دیگه، آدم‌های غریبه و محیط‌های متفاوت آشناش کنید. حتی اگه امکانش رو دارید توصیه می‌کنیم حتما توله سگ کوچولوتون رو به مدارس آموزشی سگها ببرید.
بورد کالی‌ها سگ چوپان بودن و برای مراقبت از گله باید مراقب نزدیک شدن خطر و تهدید می‌شدن. به همین دلیل این سگ به طور غریزی نسبت به حیوانات دیگه و حتی غریبه‌ها ممکنه کمی بدبین باشه؛ اما با اجتماعی کردن می‌تونید رفتار خوب و دوستانه رو بهش یاد بدین.
رابطه Border Collie با بچه‌ها و حیوانات دیگه چطوریه؟
سگ بوردر کلی یه سگ خانواده خیلی خوبه؛ البته به شرط اینکه از تولگی خوب تربیت و اجتماعی شده باشه. این سگ به خاطر غریزه چوپانی با بچه‌ها رابطه خوبی داره و میتونه ازشون مراقبت می‌کنه.
از نظر سگ بوردر کالی، بچه‌ها همون بره‌های کوچولو ولی بدون پشم هستن!
پس اگه ببینه بچه‌ها دارن می‌دون یا ازش دور می‌شن احساس وظیفه می‌کنه دنبالشون بره و اونا رو برگردونه. حالا اگه سگتون رو درست تربیت کرده باشید این حس چوپانی به مراقبت و پرستاری تبدیل میشه؛ اما اگه تربیت خوبی نداشته باشه ممکنه فکر کنه بچه داره فرار می‌کنه و با پارس کردن و دنبال کردن بچه‌ها (حتی گاهی گاز گرفتنشون) سعی در محافظت ازشون بکنه!
بردر کلی با سایر حیوانات هم میتونه رابطه خوبی داشته باشه؛ مخصوصا اگه از بچگی با هم بزرگ شده باشن.
نژاد بوردر کالی برای چه کسانی مناسب نیست؟
- اگه خودتون آدم پرانرژی و پرجنب‌وجوشی نیستید و حوصله شیطنت‌های مدام یه سگ هایپر و بیش فعال رو ندارید.
- اگه وقت و حوصله کافی برای سگتون ندارین و نمی‌خواین روزانه چندساعت با سگتون بازی کنید.
- اگه نمی‌تونید سگتون رو برای فعالیت و دویدن بیرون ببرید و از لحاظ ذهنی و جسمی فعال نگهش دارین.
- اگه فکر می‌کنید نمی‌تونید از پس تربیت یه سگ باهوش بربیاید.
- اگه فضای کافی برای نگهداری این سگ پرانرژی ندارین.
منبع: پت پرس
