بیماری‌های گوارشی در سگها
سگها مانند ما انسان‌ها به یک رژیم غذایی سالم، متعادل و مغذی نیاز دارند و یک رژیم غذایی متعادل نقش مهمی در سلامتی و طول عمر سگ دارد. ناراحتی‌ها و بیماری‌های گوارشی سگ از جمله شایع‌ترین مشکلات سلامتی سگها هستند که باعث درد و ناراحتی زیادی برای سگ محبوب ما میشود. بیشتر این بیماری‌ها ناشی از تغذیه نامناسب است. با این حال، اختلالات گوارشی در سگها می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. در این مقاله می‌خواهیم در مورد بیماری‌های دستگاه گوارش سگ صحبت کنیم و با شما در مورد علل بیماری، علائم و روش‌های درمان آن صحبت کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
نشانه‌ها و علائم بیماری های گوارشی در سگ
به عنوان صاحب سگ باید مراقب رفتارهاش باشید تا سریع متوجه کوچکترین تغییر در رفتارها و عادت همیشگی سگتون بشین. تغییر رفتار معمولا میتونه نشونه یه بیماری و مشکل سلامتی باشه و بهتره در موردش با دامپزشک مشورت کنید.
بعضی از نشونه‌ها و علائم رایج بیماری های گوارشی در سگ عبارتند از:
- نفخ شدید
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- کاهش وزن شدید (معمولا همراه با اسهال و استفراغ شدید)
- ضعف و بیحالی
- یبوست
- تورم و درد در ناحیه شکمی
- کاهش اشتها و عدم تمایل به غذا (حتی غذاهای مورد علاقه‌ش)
علائم بالا جزء نشونه‌های رایج مشکلات گوارش سگ هستن. این علائم هم می‌تونن نشونه یه مشکل گوارشی ساده و بی‌خطر باشن یا اینکه علامت یه بیماری خطرناک و اورژانسی باشن که جون سگتون رو تهدید میکنه (مطلب مرتبط: شایع‌ترین بیماری‌های سگ). به همین دلیله که توصیه می‌کنیم حتما با دامپزشک در مورد وضعیت سگتون صحبت کنید تا خیالتون از هر بابت راحت بشه.
با این حال، اگه سگتون علاوه بر علائم بالا، این نشونه‌ها رو هم داشت یعنی وضعیت و مشکلش خیلی جدی و خطرناکه و بدون فوت وقت لازمه که سریع سگ رو پیش دامپزشک ببرین:
- لرزش یا نفس نفس زدن بیش از حد
- دهیدراته شدن و کم آبی شدید
- عطش و تمایل به آب خوردن زیاد
- استفراغ مایعات
اگه امکان مراجعه حضوری به کلینیک رو ندارید می‌تونید در هر ساعت از شبانه روز با دامپزشکان آنلاین تماس بگیرید و مشکل رو باهاشون مطرح کنید.
هر اختلال و مشکلی که هضم و جذب غذا رو با مشکل مواجه کنه یا روی خروج و دفع سگ تاثیر بذاره به عنوان اختلال گوارشی شناخته میشه. عوامل زیادی مثل انگل، بیماری‌های ویروسی،تغذیه نامناسب، نفخ، خوردن غذاهای مضر و … میتونه باعث ایجاد بیماری‌های گوارشی سگ بشه. واکسیناسیون سگ و رژیم غذایی باکیفیت و مناسب و رعایت بهداشت و نظافت تا حد زیادی از بروز این بیماری‌ها پیشگیری میکنه.
دلایل اصلی بروز مشکلات گوارشی در سگها
همون طور که در بخش قبل توضیح دادیم مشکلات و بیماری‌های گوارشی سگ به دلایل متعددی ممکنه به وجود بیان. در ادامه دلایل اصلی بروز مشکلات گوارشی در سگها رو توضیح می‌دیم:
۱. انواع بیماری‌های عفونی دستگاه گوارشی
مصرف غذاها و آب آلوده و خوردن مدفوع از جمله رایج‌ترین راه‌های انتقال عفونت به دستگاه گوارشی سگها هستن. عفونت‌های دستگاه گوارشی رو به سه دسته کلی می‌تونیم تقسیم کنیم:
عفونت‌های باکتریایی
باکتری‌های بلعیده شده می‌تونن به دیواره داخلی دستگاه گوارش سگ بچسبن و باعث تحریک و ناراحتی‌های مختلف بشن. اگه باکتری در قسمت معده باشه معمولا باعث تهوع و استفراغ میشه. اما اگه باکتری‌های مضر در قسمت‌های انتهایی دستگاه گوارشی باشن می‌تونن باعث ایجاد اسهال در سگ بشن. دامپزشک با معاینه سگ و تشخیص علت اصلی بیماری، با تحویز آنتی بیوتیک اقدام به از بین بردن این عفونتها و درمان بیماری گوارشی سگ میکنه.
عفونت‌های ویروسی
این نوع عفونتها معمولا از طریق تماس با سگ‌های آلوده میتونه به سگ شما منتقل بشه.
عفونت‌های ویروسی به درمان‌‌های آنتی بیوتیک جواب نمی‌دن و بهترین کاری که باید بکنین اینه که با مدیریت علائم بیماری سگ و تامین مایعات کافی و درمان حمایتی به سگ کمک کنین با بیماری بجنگه و خوب بشه. البته حتما و قبل از هر اقدامی لازمه که سگ بیمار رو برای معاینه پیش دامپزشک ببرین.
ویروس پاروا یکی از بیماری‌های عفونی ویروسیه که در توله سگها و سگ‌های بالغ واکسینه نشده به وجود میاد. نژادهایی مثل روتوایلر، پیت بول تریر آمریکایی، دوبرمن پینچر، اسپرینگر اسپانیل انگلیسی و ژرمن شپرد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری ویروس قرار دارن. این ویروس میتونه تا چندین ماه در متاطق آلوده زنده بمونه و بهترین راه پیشگیری، انجام واکسیناسیون کامل و به موقع سگه.
بیماری‌های انگلی و کرم‌ها
انگل‌های روده‌ای یا گوارشی داخل روده سگ زندگی می‌کنن. این انگل‌ها لارو یا تخم تولید می‌کنن که از دستگاه گوارشی عبور می‌کنن و داخل مدفوع سگ به بیرون منتقل میشه.
حالا اگه سگ شما عادت به مدفوع خواری داشته باشه و کمی از مدفوع آلوده سگ دیگه رو بخوره این انگل‌ها وارد بدنش می‌شن. دیدن لکه‌ها و نقطه‌های ریز سفید در مدفوع سگ به احتمال زیاد نشونه وجود انگل در بدن سگه. (مطلب مرتبط: همه چیز در مورد مدفوع سگ)
به طور کل، ۴ نوع کرم می‌تونن سلامتی سگها رو به خطر بندازن:
- کرم‌های گرد
- کرم قلابی
- کرم شلاقی
- کرم نواری
در این مقاله بیماری‌های انگلی سگها در مورد انواع انگل‌های داخلی، خارجی و گوارشی، علائم و نحوه تشخیص و درمانشون به طور کامل صحبت کردیم.
۲. انواع بیماری‌های غیرعفونی
بسیاری از مشکلات گوارشی سگها در دسته بیماری‌های غیرعفونی قرار می‌گیرن. زخم معده، سنگ کلیه و کمبود آنزیم از جمله شایع‌ترین مشکلات گوارشی در سگها هستن. این قبیل مشکلات معمولا با بالا رفتن سن سگ پیش میاد و در سگ‌های مسن و میانسال بیشتر دیده میشه. در مورد این مشکلات حتما سگ باید توسط دامپزشک معاینه بشه و با توجه به نوع بیماری، درمان لازم تجویز بشه.
۳. تغذیه نامناسب و کمبود مواد غذایی
تغذیه نقش مهمی در سلامت سگ داره و ناکافی و نامناسب بودن اون میتونه مشکلات گوارشی زیادی برای سگها ایجاد کنه. در حال حاضر غذاهای تجاری زیادی برای سگها وجود داره که متاسفانه از نظر کیفیت و مواد مغذی با هم یکی نیستن.
بعضی از غذاهای خشک سگ ارزان و بی‌کیفیت از ترکیبات و مواد اولیه نامناسبی استفاده می‌کنن که در دراز مدت اثرات خیلی بدی روی سلامت سگتون می‌‌ذاره.
سگها به رژیم غذایی متعادل و بالانس شده شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز داره. هرگونه کمبود در رژیم غذایی سگ میتونه باعث ناراحتی معده، مشکلات دستگاه گوارشی و روده در سگ بشه.
۴. پرخوری، تند غذا خوردن و نفخ در سگها
تقریبا اکثر نژادهای سگ خیلی شکمو هستن و هرچقدر بهشون غذا بدین هیچ وقت نه نمی‌گن. اگه همیشه ظرف غذای سگ رو پر کنین اون همینطوری به خوردن ادامه میده و اینطوریه که ممکنه دچار انواع مشکلات گوارشی بشه!
یکی از اولین مشکلاتی که به خاطر پرخوری در سگ به وجود میاد ایجاد نفخ و گاز و سفت شدن شکمه. شاید به نظرتون یکم نفخ و دل درد مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنه؛ اما باید بدونین که نفخ یه مشکل خیلی خطرناکه و حتی میتونه جون سگتون رو تهدید کنه.
وقتی سگ خیلی تند تند غذاشو بخوره یا پرخوری کنه مقدار زیادی گاز تو معده‌ش تولید میشه و دچار نفخ میشه. این گازها از دستگاه گوارش سگ تخلیه نمی‌شن و در عوض، داخل معده گیر می‌کنن و به تدریج باعث چرخش، پیچ خوردگی و گره خوردن معده میشه! پیچ خوردگی معده در سگ خیلی خطرناکه و اگه چرخش معده زیاد باشه حتی میتونه باعث مرگ سگ بشه.
اگه احساس کردید که سگتون دچار نفخ شده باید حتما اون رو پیش دامپزشک ببرین یا به صورت آنلاین با دامپزشک مشورت کنید.
چطوری از پرخوری سگم جلوگیری کنم؟
در ادامه چند تا راهکار ساده بهتون می‌گیم که اگه رعایتشون کنید سگتون هیچ وقت دچار نفخ و مشکل معده نمی‌شه:
غذای خشک سگ رو حتما تو ظرف دربسته و دور از دسترس سگ قرار بدین و مطمئن بشین که سگتون نمیتونه بهشون دسترسی داشته باشه.
برای سگتون یه ظرف غذای مناسب بخرین. اگه سگتون عادت داره تند تند غذا بخوره از ظرف‌‌های مخصوص به اسم آرام-خوار استفاده کنید. اینطوری سگ اگه بخواد هم نمیتونه خیلی سریع همه غذاش رو بخوره و مجبور میشه آرومتر غذا بخوره. (در این رابطه بخونید: راهنمای خرید ظرف غذای سگ)
غذای روزانه سگ رو در دو وعده یا بیشتر به سگتون بدین و نذارین در یک وعده، حجم زیادی غذا بخوره.
در مطلب غذای سگ در سنین مختلف به طور کامل در مورد نیازهای تغذیه‌ای سگها و انتخاب بهترین رژیم غذایی برای سگ صحبت کردیم و بهتون مطالعه اون رو پیشنهاد می‌کنیم.
۵. بلعیدن و خوردن غذای مسموم یا جسم خارجی
سگها خیلی موجودات کنجکاوی هستن و هرچی دم دستشون باشه می‌خورن. حتی ممکنه چیزایی بخورن که اصلا خوردنی نیستن و چه بسا براشون خطرناک و مضر هم باشه. چیزایی مثل:
- قلاب ماهیگیری
- چوب ذرت
- استخوان
- نخ، کاموا و طناب
- توپ
- اسباب بازی‌های پلاستیکی
- جوراب و دمپایی و کفش
اگه سگ یه تیکه کوچیک از اجسام خارجی رو بخوره احتمالا از دستگاه گوارشش عبور میکنه و خارج میشه. اما اگه تیکه بزرگی بلعیده باشه ممکنه باعث انسداد روده و معده بشه و مشکلات گوارشی خیلی شدید و خطرناکی ایجاد کنه. پس مراقب سگتون و چیزایی که می‌‌خوره باشین.
رفتارهای عجیب و غیرعادی، حالت تهوع یا استفراغ و عطش شدید و آب خوردن زیاد میتونه نشونه این باشه که احتمالا یه چیزی تو دستگاه گوارشش گیر کرده. در این صورت، حتما موضوع رو جدی بگیرین و برای درمان انسداد روده در سگ به دامپزشک مراجعه کنید.
همین طور خوردن غذاهای ممنوعه و مضر برای سگها هم میتونه باعث مشکلات گوارشی در سگ بشه. برخی از مواد غذایی مضر و سمی برای سگها عبارتند از:
- شکلات
- قهوه، چای و نوشیدنی‌های کافئین دار
- سیر و پیاز
- انگور و کشمش
- غذای ما آدم‌ها
مثلا شکلات یکی از چیزاییه که برای سگها سمی و خطرناکه؛ اما سگها تمایل زیادی به خوردنش دارن.
ازونجایی که شکلات خیلی وقتا موقع پذیرایی روی میز و در دسترس قرار داره؛ مسمومیت و مشکلات گوارشی به خاطر خوردن شکلات تو سگها خیلی رایجه. در مطلب غذاهای ممنوعه سگ می‌تونید با لیست کامل این مواد غذایی آشنا بشین و اونا رو از دسترس سگتون دور نگه دارید.
انواع اختلالات و بیماری‌های گوارشی و روده در سگها
انواع مختلفی از مشکلات گوارشی وجود دارن و دامپزشک با معاینه، گرفتن شرح حال و انجام آزمایش‌های لازم، علت دقیق بیماری رو مشخص میکنه. علل مشکلات گوارشی در هر سگ و نژادی میتونه متفاوت باشه؛ پرخوری، حساسیت و عدم تحمل غذایی، عفونتها یا کمبود آنزیم‌های گوارشی و … از جمله دلایل بروز مشکلات گوارشی در سگها هستن.
بعضی از نژادهای سگ مثل گریت دین، گلدن رتریور، ژرمن شپرد و بردر کولی بیشتر مستعد بیماری‌های گوارشی هستن و لازمه که مراقبت بیشتری ازشون بشه. در ادامه به بعضی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی در سگها اشاره می‌کنیم.
التهاب معده روده‌ای یا گاستروانتریت حاد
گاستروانتریت به التهاب یا عفونت دستگاه گوارشی گفته میشه که بیشتر معده و روده رو درگیر میکنه. بیماری التهاب روده در سگ معمولا دوره کوتاهی داره و به خاطر خوردن غذای فاسد و خراب، غذاهای چرب و روغنی آدما، بلعیدن اجسام خارجی، خوردن گیاهان سمی، انگل‌های داخلی، استرس و آلرژی و حساسیت‌های غذایی به وجود میاد.
التهاب روده بزرگ یا کولیت
کولیت یکی از بیماری‌های گوارشی رایج در سگ‌هاست و به معنی التهاب حاد یا مزمن غشای پوشاننده روده بزرگ هست. این بیماری بیشتر به خاطر وجود کرم‌های شلاقی (نوعی انگل)، انواع تومور یا پولیپ، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی، آلرژی (به ویژه حساسیت غذایی)، بلعیدن اجسام خارجی و برخی بیماری‌های دیگه به وجود میاد.
بیماری کولیت بیشتر در سگ‌های زیر ۵ سال دیده میشه و باعث نیاز به دفع مداوم و درد هنگام مدفوع کردن میشه. کولیت باعث اسهال در سگ میشه و ممکنه اسهال حاوی مخاط یا حتی خون هم باشه.
پانکراتیت یا التهاب پانکراس
التهاب یا عفونت پانکراس یا لوزالمعده (یه غده مخروطی کشیده که پشت معده قرار داره) یکی از بیماری‌های گوارشی سگ هست که منشاء و علت دقیقش ناشناخته است. البته عواملی مثل خوردن غذاهای چرب یا دزدیدن غذاهای آدم‌ها، عفونتها، انواع بیماری و آسیب‌ها به عنوان دلایل احتمالی پانکراتیت شناخته می‌شن.
بیماری سوءجذب روده کوچک
التهاب روده کوچک میتونه در جذب مواد غذایی اختلال ایجاد کنه و باعث مشکلات گوارشی مثل اسهال مداوم، کاهش وزن شدید و کاهش اشتها بشه.
حالت تهوع، استفراغ و بالا آوردن غذا
استفراغ یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشیه و هر صاحب سگی حتما با این مشکل روبرو شده. همون طور که در بخش علائم بیماری‌های گوارشی سگ دیدیم، اسهال معمولا نشونه یه مشکل و بیماری جدیتره و به ویژه اگه طولانی و مداوم باشه خیلی خطرناکه.
براساس اطلاعات سایت کنل کلاب آمریکا (AKC)، اگه سگتون فقط یه بار استفراغ کرد احتملا چیز خاصی نیست و جای نگرانی نداره. اما اگه چندین بار استفراغ کرد و همراهش نشونه‌های زیر رو هم داشت یعنی دچار یه بیماری جدیتر شده و لازمه سریع پیش دامپزشک ببریدش:
- استفراغ مداوم
- بالا آوردن حجم زیادی غذا
- استفراغ و بالا آوردن خون
- اسهال خونی
- تشنج
استفراغ سگ دلایل زیادی میتونه داشته باشه و از حمله قلبی تا نقص و از کارافتادن کلیه میتونه باعث استفراغ سگ بشه. به همین دلیل، به عنوان صاحب سگ لازمه که در اولین فرصت با دامپزشک مشورت کنید و از بروز مشکلات جدیتر و خطرناک‌تر پیشگیری کنید. در مطلب استفراغ سگ در مورد شایع‌ترین دلایل این مشکل گوارشی در سگها صحبت کردیم.
یبوست و مشکل در دفع
یبوست یکی دیگه از رایج‌ترین مشکلات گوارشی در سگ‌هاست که دلایل زیادی میتونه داشته باشه. عدم تحرک و فعالیت کافی، کم آبی و خوردن مواد غیرقابل هضم مثل استخوان، اجسام خارجی یا رژیم غذایی حاوی فیبر پایین می‌تونن منجر به یبوست سگ بشن.
اسهال مداوم و شدید
اسهال و یبوست معمولا جزء علائم و نشونه‌های یه بیماری دیگه هستن و لازمه که جدی گرفته بشن. اسهال ممکنه به خاطر دلایلی مثل عفونت، انگل‌ها، استرس، تغییر در غذای سگ، خوردن غذای آدم‌ها و هله هوله، خوردن آشغال و غذاهای فاسد و خراب از سطل زباله و اختلال در عملکرد اعضای بدن به وجود بیاد.
چطور از بروز مشکلات گوارشی در سگم پیشگیری کنم؟
تغذیه و رژیم غذایی مناسب
تغذیه مهم‌ترین فاکتور در سلامت یا بیماری دستگاه گوارشی سگه. اگه غذای تجاری مثل غذای خشک سگ و غذای کنسروی به سگتون می‌دین حتما از برندها معتبر و باکیفیت خریداری کنید و هیچ وقت ارزونی رو فدای کیفیت نکنید.
همینطور اگه قصد دارین غذای خونگی به سگتون بدین حتما ترکیبات و مقدار مواد غذایی باید بالانس شده و مناسب سگتون باشه. در غیراین صورت، غذایی که به سگتون می‌دین میتونه خودش باعث سوءتغذیه و مشکلات گوارشی در سگ بشه.
غذای سگ رو یکدفعه عوض نکنید!
سگها گوارش حساسی دارن و تغییر ناگهانی غذا میتونه به خودی خود باعث مشکلات گوارشی مثل اسهال و … بشه. بنابراین حتی اگه بهترین غذا رو هم براش خریدید هیچ وقت یکدفعه و ناگهانی غذاش رو عوض نکنید.
بهتره این کار رو در عرض یک هفته انجام بدین. به این صورت که روز اول و دوم ۱/۴ غذای جدید و ۳/۴ غذای همیشگی و قدیمی بهش بدین. روز دوم و سوم ۲/۴ غذای جدید و ۲/۴ غذای قدیمی؛ روز چهارم و پنجم ۳/۴ غذای جدید و ۱/۴ غذای قدیمی و بالاخره روز ۶ و ۷ غذای کاملا جدید رو در اختیارش بذارین.
توجه به سلامتی و بهداشت سگ
همونطور که در این مقاله دیدیم، خیلی از مشکلات گوارشی سگها به خاطر وجود انگل‌ها و عفونتها و همین طور خوردن اجسام خارجی و غذاهای خراب به وجود میاد.
با ویزیت و معاینه دامپزشک، انجام واکسیناسیون سگ و همین طور انگل تراپی منظم می‌تونید تا حد زیادی از این بیماری‌های گوارشی انگلی و عفونی پیشگیری کنید. همین طور با رعایت بهداشت سگ و نظافت محل زندگیش می‌تونید از بروز این مشکلات جلوگیری کنید. (در این رابطه بخونید: زمانبندی واکسیناسیون سگ)
جمع‌بندی
تغذیه نقش مهمی در سلامت و طول عمر سگمون داره و هرچقدر غذای باکیفیت‌تر و بهتری بهش بدیم سلامت بیشتری خواهد داشت. تغذیه نامناسب، رژیم غذایی بالانس نشده و خوردن غذاهای مضر و خطرناک می‌تونن باعث ایجاد ناراحتی‌ها و بیماری‌های گوارشی سگ بشن. بعضی از این مشکلات گوارشی در عرض چند روز خوب می‌شن؛ اما بعضی دیگه می‌تونن کشنده باشن و سلامتی و جون سگ رو به خطر بندازن.
همیشه پیشگیری بهتر و کم‌هزینه‌تر از درمانه؛ پس با انتخاب رژیم غذایی مناسب و بالانس شده و استفاده از غذاهای باکیفیت و مقوی هم سلامت سگتون رو تضمین کنید، هم از درد و رنج سگ و هزینه‌های بالای درمان پیشگیری می‌کنید.
بیشتر بخوانید:
